ΔικΕΕ: Η τελική τιμή του αεροπορικού εισιτηρίου πρέπει να εμφαίνεται σε όλα τα στάδια της διαδικασία κράτησης και για όλες τις πτήσεις που προβάλλονται

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔικΕΕ) έκρινε στην υπόθεση C-573/13 ότι οι ιστοσελίδες αεροπορικών εταιρειών πρέπει να αναγράφουν τη συνολική τιμή του αεροπορικού εισιτηρίου, καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας κράτησης. Επιπλέον, η συνολική τιμή πρέπει να εμφαίνεται για όλες τις πτήσεις που απεικονίζονται στην οθόνη και όχι μόνο για την πτήση που έχει επιλεγεί.

Η υπόθεση αφορούσε την ερμηνεία του άρθρου 23 παρ. 1 Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1008/2008 σχετικά με κοινούς κανόνες εκμετάλλευσης των αεροπορικών γραμμών στην Κοινότητα, σύμφωνα με το οποίο

«Οι αεροπορικοί ναύλοι και τα κόμιστρα που διατίθενται στο ευρύ κοινό περιλαμβάνουν τους εφαρμοστέους όρους όταν προσφέρονται ή δημοσιεύονται σε οιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου για υπηρεσίες αεροπορικών μεταφορών, από αερολιμένα ευρισκόμενο στο έδαφος κράτους μέλους στο οποίο εφαρμόζεται η Συνθήκη. Το καταβλητέο τελικό αντίτιμο σημειώνεται πάντοτε και περιλαμβάνει τον ισχύοντα αεροπορικό ναύλο ή κόμιστρο καθώς και όλους τους εφαρμοστέους φόρους, επιβαρύνσεις, προσαυξήσεις και τέλη που είναι αναπόφευκτα και προβλέψιμα κατά τη στιγμή της δημοσίευσης. Πέραν του τελικού αντιτίμου επισημαίνονται τουλάχιστον:

α)      ο αεροπορικός ναύλος ή το κόμιστρο,

β)      οι φόροι,

γ)      τα τέλη αερολιμένος και

δ)      λοιπές επιβαρύνσεις, προσαυξήσεις ή τέλη, όπως αυτά που αφορούν την προστασία από έκνομες ενέργειες ή τα καύσιμα,

όταν τα σημεία στα οποία αναφέρονται τα στοιχεία β), γ) και δ) έχουν προστεθεί στον αεροπορικό ναύλο ή το κόμιστρο. Οι προαιρετικές επιπρόσθετες τιμολογήσεις γνωστοποιούνται σαφώς, διαφανώς και δίχως ασάφειες στην αρχή οιασδήποτε διαδικασίας κράτησης θέσεων και η αποδοχή τους από τον επιβάτη γίνεται με ενεργητική συναίνεση.».

Το Γερμανικό Ακυρωτικό Δικαστήριο (BGH) είχε υποβάλει προδικαστικό ερώτημα προς το ΔικΕΕ, το οποίο είναι αρμόδιο για την ομοιόμορφη ερμηνεία του δικαίου της ΕΕ, αν η διάταξη του άρθρου 23, παράγραφος 1, δεύτερη περίοδος, του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1008/2008 έχει την έννοια ότι το καταβλητέο τελικό αντίτιμο στο πλαίσιο ηλεκτρονικού συστήματος κρατήσεων θέσεων πρέπει να σημειώνεται

1)  κατά την πρώτη αναγραφή τιμών για υπηρεσίες αερομεταφορών και

2)  μόνο για τη συγκεκριμένη υπηρεσία αερομεταφοράς που έχει επιλέξει ο πελάτης ή για κάθε εμφανιζόμενη υπηρεσία αερομεταφοράς».

Η υπόθεση αφορούσε συλλογική αγωγή της γερμανικής Ομοσπονδίας Ενώσεων Προστασίας Καταναλωτή (Bundesverband der Verbraucherzentralen) κατά της εταιρείας Air Berlin, η οποία στο τέλος της διαδικασίας κράτησης προσέθετε τέλος διεκπεραιώσεως (service fee), ενώ στη αρχή της διαδικασίας μόνο η δυνατότητα τέτοιας χρέωσης αναφερόταν χωρίς να προσδιορίζεται το ύψος της. Επιπρόσθετα, η ιστοσελίδα της εταιρείας απεικόνιζε μεν την τελική τιμή όλων των διαθέσιμων πτήσεων, ωστόσο αναλυόταν μόνο η τιμή της πτήσης που είχε επιλεγεί από τον επιβάτη (η προεπιλογή της εταιρείας αφορούσε τη φθηνότερη πτήση).

Το Δικαστήριο έκρινε ότι από τη γραμματική διατύπωση και το σκοπό της διάταξης του άρθ. 23 παρ.1 του Κανονισμού 1008/2008, ο οποίος συνίσταται στην καθιέρωση της διαφάνειας των αεροπορικών ναύλων και στη διευκόλυνση της σύγκρισης των τιμών, προκύπτει ότι η ανάλυση της τιμής του εισιτηρίου πρέπει να απεικονίζεται από το πρώτο βήμα της διαδικασίας κράτησης. Περαιτέρω, για να είναι αποτελεσματική η σύγκριση των τιμών, απαιτείται η ανάλυση των τιμών να απεικονίζεται για όλες τις πτήσεις που παρατίθενται στην ιστοσελίδα και όχι μόνο για την επιλεγείσα.

Σύμφωνα με την ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Spiegel (στα γερμανικά), η Air Berlin δήλωσε ότι έχει ήδη από καιρού αλλάξει το σύστημα κρατήσεων εισιτηρίων στην ιστοσελίδα της. Παράλληλα, η εκπρόσωπος της γερμανικής Ομοσπονδίας Ενώσεων Προστασίας Καταναλωτών σχολίασε ότι η Ομοσπονδία επιδίωξε την έκδοση μιας απόφασης-οροσήμου, διότι τέτοιες πρακτικές κράτησης εισιτηρίων είναι πλέον εξαιρετικά διαδεδομένες, ιδίως από ταξιδιωτικά γραφεία που δραστηριοποιούνται μέσω διαδικτύου.