Το ανώτατο όριο αστικής ευθύνης του αερομεταφορέα για την πρόκληση θανάτου ή σωματικής βλάβης σε επιβάτη

Τα ανώτατα όρια αστικής ευθύνης του διεθνούς αερομεταφορέα για επιβάτες, αποσκευές και εμπορεύματα προβλέπονται εντός ενός γενικού ρυθμιστικού πλαισίου που εισάγεται με τις διατάξεις αρθ. 17 επ. της Συμβάσεως του Μόντρεαλ (1999).

Ειδικότερα, ο διεθνής αερομεταφορέας σε περίπτωση πρόκλησης θανάτου ή σωματικού τραυματισμού σε επιβάτες που επήλθε κατά την εκτέλεση της συμφωνημένης πτήσης, άλλως της συμφωνημένης αερομεταφοράς (αποδεικνύεται δε από το αντίτυπο του αεροπορικού εισιτηρίου, έντυπου ή ηλεκτρονικού / έκδοση e-ticket),  φέρει σε πρώτο βαθμό, γνήσια αντικειμενική και περιορισμένη συμβατική αστική ευθύνη, όσον αφορά απαιτήσεις ή χρηματικές αξιώσεις που έχουν εγερθεί από τον ίδιο τον επιβάτη ή από άλλο άτομο εκτός του επιβάτη (βλ. συγγενικό πρόσωπο), και δη μέχρι του ποσού των 113.100 Ειδικών Τραβηχτικών Δικαιωμάτων ανά επιβάτη [πριν την αναθεώρηση οι απαιτήσεις ανέρχονταν μέχρι του ποσού των 100.000 Ε.Δ.Τ.]. 

Στη προκειμένη περίπτωση, ο διεθνής αερομεταφορέας αποστερείται κατά γενικό κανόνα της δυνατότητας να απαλλαγεί της ευθύνης του ολικά ή κατά ένα μέρος της, όπως και να την περιορίσει, σύμφωνα με τις διατάξεις αρθ. 21 παρ. 1, εν συνδυασμώ και με τις διατάξεις αρθ. 17 παρ. 1 της Συμβάσεως του Μόντρεαλ (ΣΜ). Ωστόσο ιδιαίτερη σημασία εμφανίζει η διάταξη αρθ. 20 της ΣΜ, κατά την οποία όταν ζητείται με ένδικο βοήθημα, η καταβολή αποζημίωσης για τον θάνατο ή τον τραυματισμό επιβάτη από άλλο άτομο εκτός του επιβάτη, ο διεθνής αερομεταφορέας μπορεί να απαλλαγεί ολικά ή εν μέρει από την ευθύνη του, εφόσον αποδείξει ότι η ζημία προκλήθηκε ή συνετέλεσε σε αυτήν, αμέλεια ή άλλη εσφαλμένη πράξη ή παράλειψη του συγκεκριμένου επιβάτη που υπέστη τελικώς την ζημία.  

Ακολούθως, σε δεύτερο βαθμό, σε περίπτωση πρόκλησης θανάτου/σωματικού τραυματισμού του επιβάτη, οι απαιτήσεις μπορούν να υπερβούν υπό ορισμένες προϋποθέσεις, το κατά τα ανωτέρω χρηματικό ποσό των 113.100 Ε.Τ.Δ. ανά επιβάτη. Εν προκειμένω, η ευθύνη του αερομεταφορέα μετατρέπεται από γνήσια αντικειμενική και περιορισμένη σε νόθο (μη γνήσια) αντικειμενική και απεριόριστη ενδο - συμβατική ευθύνη και ο διεθνής αερομεταφορέας μπορεί να απαλλαγεί της ευθύνης του, ανατρέποντας το τεκμήριο υπαιτιότητας που συντρέχει σε βάρος του, εφόσον αποδείξει ότι εκείνος ή οι προστηθέντες του (υπάλληλοι του αερομεταφορέως / βοηθοί εκπλήρωσης), δεν ευθύνονται για την πρόκληση θανάτου ή σωματικού τραυματισμού.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο ενάγων ζημιωθείς (επιβάτης / άλλο πρόσωπο πλην του επιβάτη), έχει την δυνατότητα να σωρεύσει στο δικόγραφο της αγωγής του, παράλληλα με το αίτημα του για την αποκατάσταση της προκληθείσης βλάβης ή λόγω θανάτου του επιβάτη, αίτημα για την επιδίκαση χρηματικής αποζημίωσης είτε λόγω ψυχικής οδύνης είτε λόγω ηθικής βλάβης (βλ. νομολογία: πρόκληση ψυχικών – διανοητικών διαταραχών στον επιβάτη εξαιτίας αλλεπάλληλων αναταράξεων κατά την εκτέλεση της πτήσης). Κατ' επέκταση στοιχειοθετείται, μπορεί να θεμελιωθεί δηλαδή, συρροή συμβατικής και εξωσυμβατικής ή αδικοπρακτικής ευθύνης του διεθνούς αερομεταφορέα ή των προστηθέντων του.